با رشد کشت و مصرف ماریجوانا (Cannabis) در سال‌های اخیر، توجه‌ها به جنبه‌های ایمنی و سلامت این گیاه نیز افزایش یافته است. یکی از پرسش‌های مطرح شده در جوامع علمی و مصرف‌کنندگان این است که آیا ماریجوانا می‌تواند تشعشعات رادیواکتیو را جذب کند؟ و اگر چنین است، آیا مصرف آن می‌تواند برای بدن خطرناک باشد؟ در این مقاله به‌صورت علمی و مستند به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم.
تشعشع رادیواکتیو چیست؟
تشعشعات رادیواکتیو شامل پرتوهای آلفا، بتا و گاما هستند که از تجزیه‌ی هسته‌ای برخی عناصر پرتوزا مانند اورانیوم، رادیوم و سزیم ساطع می‌شوند. این تشعشعات اگر در محیط یا بدن انسان تجمع یابند، می‌توانند به DNA آسیب رسانده، سیستم ایمنی را تضعیف کنند و در بلندمدت باعث بروز سرطان یا بیماری‌های جدی شوند.
آیا گیاهان می‌توانند مواد پرتوزا را جذب کنند؟
بله. بسیاری از گیاهان، به‌ویژه گیاهانی با رشد سریع و سیستم ریشه‌ای قوی، قابلیت جذب فلزات سنگین و ایزوتوپ‌های رادیواکتیو از خاک و آب را دارند. این خاصیت باعث شده که در برخی مناطق آلوده از گیاهان برای پاک‌سازی خاک (فیتورمدییشن) استفاده شود.
ماریجوانا و جذب رادیواکتیو
تحقیقات در دهه‌های گذشته، به‌ویژه پس از حادثه‌ی چرنوبیل، نشان داده‌اند که گیاه شاهدانه (ماریجوانا) توانایی بالایی در جذب فلزات سنگین و ایزوتوپ‌های پرتوزا مانند سزیم-۱۳۷ دارد. این ویژگی از یک سو کاربرد زیست‌محیطی دارد، اما از سوی دیگر نگرانی‌هایی برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌کند.
اگر ماریجوانا در:
- مناطق نزدیک به نیروگاه‌های اتمی
- خاک‌های آلوده به مواد پرتوزا
- زمین‌های صنعتی یا معدن‌کاری کشت شود، احتمال آلودگی آن به مواد خطرناک بالا می‌رود.
آیا مصرف ماری‌جوانای آلوده خطرناک است؟
بله. ماری‌جوانایی که در خاک‌های آلوده به تشعشعات رشد کرده باشد، می‌تواند حاوی مقادیر اندکی از ایزوتوپ‌های رادیواکتیو یا فلزات سنگین مانند سرب، کادمیم و جیوه باشد. در صورت مصرف بلندمدت، این مواد می‌توانند در بدن تجمع یافته و:
- سیستم ایمنی را تضعیف کنند
- به کبد و کلیه آسیب بزنند
- خطر بروز سرطان را افزایش دهند
چگونه از سلامت ماریجوانا مطمئن شویم؟
برای اطمینان از کیفیت و سلامت گیاه مصرفی:
- از فروشندگان معتبر و دارای گواهی آزمایشگاهی خرید کنید.
- از خرید محصولات بدون منبع یا از بازار سیاه خودداری نمایید.
- در صورت امکان، محصولاتی با برچسب تست فلزات سنگین و پرتوزا انتخاب کنید.
- از مصرف گیاهانی که در نزدیکی معادن یا مناطق صنعتی رشد کرده‌اند پرهیز کنید.
آیا حرارت یا دود کردن ماریجوانا مواد سمی را حذف می‌کند؟
خیر. گرچه برخی از آلودگی‌ها در دمای بالا نابود می‌شوند، اما ایزوتوپ‌های پرتوزا یا فلزات سنگین در فرآیند دود کردن از بین نمی‌روند. حتی ممکن است وارد ریه و جریان خون شوند و خطرناک‌تر عمل کنند.
نتیجه‌گیری
ماریجوانا به خودی خود رادیواکتیو نیست، اما اگر در شرایط و خاک آلوده رشد کند، می‌تواند حامل مواد سمی و پرتوزا شود. بنابراین، مصرف‌کنندگان باید نسبت به منبع گیاه آگاه باشند و تنها از محصولات ایمن، تست‌شده و دارای منبع معتبر استفاده کنند.
📌 مقالات پیشنهادی برای اطلاعات بیشتر:
